Dossier de Teuge

Begin 2000 is het idee opgevat om de nieuwbouw project de Teuge, in de Hoven, zo duurzaam als mogelijk te maken. Passend bij het beleid van de gemeente Zutphen die toen stappen aan het zetten was vooruitlopend op overheidsbeleid rond duurzaamheid. De ambitie was hoger dan de eisen van die tijd, wat leidde tot innovatieve ideeën over hoe dit in de Hoven tot duurzame nieuwbouw kon leidden.

Dit experiment aan de IJssel had als doel om het duurzaamheidsvoorbeeld te worden in de gemeente Zutphen. Ruim 10 jaar later, op 22 november 2010 spreekt de wethouder Hans La Rose de onvergetelijke woorden uit: Het project de Teuge is mislukt. De toezegging werd die avond gedaan aan de bewoners dat er spoedig een oplossing zou volgen. Twee winters verder (2012) wachten de bewoners in spanning op de uitkomst van het nieuwste onderzoek en vooral een oplossing voor alle problemen.

Dit dossier is een tijdslijn verslag van de gebeurtenissen in het project de Teuge. Het dossier bevat artikelen over de gebeurtenissen door de tijd heen, waar mogelijk met de originele stukken als bijlage.

Lees in de serie artikelen over de achtergrond, historie en de feiten van dit project.

zomer 2001 – een duurzame toekomst wacht op ons…

In zomer van 2001 werd er door de visiegroep Duurzaamheid Zutphen een haalbaarheidsonderzoek voor het nieuwbouwproject de Teuge uitgevoerd. Het rapport was de basis voor de besluitvorming en de kosten zijn ook gedragen door de gemeente Zutphen voor het uitvoeren van het rapport. Het rapport toonde de haalbaarheid van een duurzaam project in Zutphen aan, van een EPC van 0.98 terug naar een EPC 0.34. Een overtuigend stuk op basis waarvan verdere besluitvorming plaats vond.

Lees het hele artikel over het haalbaarheidsonderzoek en hoe het eigenlijk al vanaf dag 1 fout is gegaan…

eind 2001 – convenant voor een duurzame wijk

Met een convenant verankert de gemeente Zutphen de afspraken met de toekomstige exploitant Vitens (toen: Waterbedrijf Gelderland). De afspraken, contracten en eisen aan het project worden vastgelegd. Het haalbaarheidsrapport uit zomer 2001 is de basis van het convenant, de eisen om de duurzaamheid te behalen worden vastgelegd.

Het verklaart tevens waarom er nu een stuurgroep de Teuge, bestaande uit de Vitens en de gemeente Zutphen. Met een kijk terug in het convenant is goed te snappen waarom de twee partijen nu samen moeten optrekken om de problemen in het project de Teuge op te lossen.

Lees het hele artikel over de achtergrond van de verbinding tussen de exploitant en de gemeente Zutphen.

2003 – de eerste woningen worden opgeleverd, toen was alles nog goed, toch?

De bouw van fase 1 van het WKO project de Teuge begint in 2002 en in 2003 worden de eerste woningen opgeleverd. De eerste 40 woningen van de Teuge worden door ontwikkelaar Esprit Planontwikkeling, van Campenbouw en BAM opgeleverd. Trots zijn ze op hun prestatie, de BAM zorgt voor de nodige aandacht voor hun WKO ontwerp van het bronsysteem en de woninginstallatie. De gemeente Zutphen, Vitens, BAM en van Campenbouw zijn trots op de duurzame woningen die ze hebben opgeleverd. De verkoopbrochure spreekt zelfs over “energiearme” woningen, lees de originele website er maar op na van Grotenbreg Architecten. Al snel bleek dat ook de eerste bewoners toch problemen hadden met hun energiearme woningen in de duurzame wijk.

Lees het hele artikel “Terug naar 2003: de eerste woningen, toen alles nog goed was, toch?”

2006 – project Collectieve WKO de Teuge in de verkoop

In het jaar 2006 vlak voor de start van de bouw van de tweede fase van project de Teuge besluit de Vitens het project de Teuge in de verkoop te doen. De gemeente Zutphen gaat direct akkoord en de zoektocht naar een koper kan beginnen. Ondertussen worden er in fase 2 ruim 80 woningen bijgebouwd en aangesloten op het collectieve WKO systeem. Uit de stukken van die periode blijkt dat de Vitens al sinds 2004 op de hoogte was van de energieonbalans en met de provincie in gesprek was hierover en werkt aan oplossingen. Een koper wordt gevonden, COGAS uit Almelo, de vergunning wordt in 2009 al op naam gezet van de nieuwe koper. Toch gaat de koop niet door.

Lees het artikel over de problemen met de bron en de (niet niet) verkoop van het WKO project de Teuge.

2009 – Alliander onderzoekt het energieverbruik in het WKO project de Teuge

Eind 2007 wordt fase 2 van het project de Teuge opgeleverd. Het aansluiten van deze tweede fase verliep niet geheel zonder problemen. De eerste winterdagen van 2007 zullen de nieuwe bewoners bijstaan als koud en stroomloos. De netwerkbeheerder bleek niet op de hoogte van het feit dat het hier om een warmtepompwijk ging. In de loop van 2008 is er daarom met razende spoed een nieuwe stroomkabel van het onderstation aan de andere kant van Zutphen aangelegd, een spectaculaire boring onder de IJssel door en een heel nieuw transformatorhuis wordt aangelegd. De kosten ruim 700.000 euro (zo is ons verteld). Alliander had op dag moment een soortgelijke ervaring in Alphen aan de Rijn aan de andere kant van nederlands. Genoeg reden voor een nader onderzoek in onze wijk.

Lees hier over de vernietigende uitkomsten van het Alliander onderzoek in ons project. 

2010 – Wethouder La Rose zegt in forumbijeenkomst dat het project mislukt is.

Niet lang na het uitkomen van de rapporten van Alliander vindt eindelijk de door de raadsleden verzochte openbare forumvergadering plaats over de problemen in het Collectieve WKO project de Teuge. De opkomst is groot, veel bewoners zijn gekomen om hun zorgen te uiten, meerdere bewoners spreken die avond in. En vrijwel de eerste woorden van de wethouder La Rose zijn duidelijk: “Het project is mislukt.”. Die avond zegt hij namens het college toe dat de gemeente Zutphen gaat zorgen voor een spoedige oplossing van de bewoners.

Lees over de forumavond, lees het verslag van die avond en de inspreekstukken van de verschillende bewoners.

december 2010 – start van de overleggroep de Teuge, een oplossing in zicht?

Op 15 december 2010 begint het eerste grote overleg de Teuge op initiatief van de gemeente Zutphen, zo wordt regelmatig in communicatie herhaald. Men lijkt op het stadhuis af en toe te vergeten dat de belangenvereniging al een jaar in het stadhuis met grote regelmaat overleg aan het plegen was over de problemen. De overleggroep de Teuge, zoals het zal gaan heten, bestaat uit alle betrokken partijen, de aannemers, de BAM, de Vitens, de gemeente Zutphen en de belangenvereniging. Door onderzoek van bron tot bouwschil zouden de oorzaken van de door de bewoners ervaren problemen in kaart worden gebracht. Een onafhankelijk gerenommeerd instituut wordt ingeschakeld, zijnde TNO uit Apeldoorn. Alle partijen spreken het vertrouwen uit dat voor de zomer van 2011 de oplossing op tafel zal liggen en de bewoners de volgende winter er warm bij zullen zitten.

Lees over de eerste stappen op weg naar een oplossing voor alle problemen.

april 2011 – TNO fase 1 rapport toont ernstige gebreken aan in het bronsysteem, maar fase 2…

Vanaf januari 2011 wordt er onderzoek gedaan door TNO in ons project. Er wordt door TNO met alle betrokken partijen gesproken. Er komt informatie naar voren die al jaren bekend is bij de Vitens, maar niet bij de bewoners. Maar er komen ook veel nieuwe feiten op tafel, zoals het feit dat de bron structureel lage temperaturen (<8C) heeft gehad, dat de ATAG (toen nog Inventum) warmtepomp NIET beveiligd is tegen invriezen. Dat er hierdoor mogelijk schade optreed. Dat de uitgangspunten van het project uit het haalbaarheidsrapport nooit tot de juiste eisen doorvertaald zijn, dat de gemeente Zutphen zich blind staart op de EPC norm. Dat 4 van de 5 bronnen onherstelbaar beschadigd zijn. Dat structureel de bronnen jaren overbelast zijn, bijna 45% boven de ontwerpcapaciteit. Dat de vergunningen van Vitens zijn al jaren niet gehaald, de watervergunning overschreden, de onbalans van de bron sinds 2004 bekend niet opgelost. Tja… dus nu fase 1 bekend is kan fase 2 starten, van de warmtepomp, via het warmteafgifte systeem naar de bouwschil. Als er zoveel problemen in deel 1 duidelijk geworden zijn, dan ga je door met fase 2. Hoe anders zou het lopen… Over TNO fase 1, de belangrijkste conclusies tot dan toe en het vervolg… fase 2 toch?

april 2011 – De oplossing die de partijen van tafel veegde…

In de overleggen van het voorjaar van 2011 werd telkens opnieuw de vraag voorgelegd aan de vertegenwoordiging van de bewoners of ze draagvlak voor herstel konden vinden in de wijk. Wij hebben immers altijd de stelling ingenomen dat wij alle problemen opgelost willen zien en dat we een duurzame oplossing nastreven. Iets dat nog wel eens door de andere partijen vergeten wordt. Toen in de overleggen dreigden vast te lopen naar aanleiding van de eerste TNO rapportage werd er opnieuw aan de belangenvereniging gevraagd welke oplossing de bewoners zouden willen. Op dat moment hebben wij een voorstel gedaan dat het vertrouwen zou moeten kunnen herstellen in het gehele Collectieve WKO systeem. Het voorstel is eigenlijk heel eenvoudig en het zou de bewoners allemaal ontlasten, het zou duurzaam zijn, het zou zorgeloos zijn voor de bewoners en bovenal het zou daardoor niet meer dan anders kosten. Maar ja, geen van de partijen, gemeente Zutphen, BAM en de Vitens wilde de oplossing… maar waarom eigenlijk niet?

Lees het artikel over het voorstel van de Belangenvereniging dat alle problemen oplost voor de bewoners en lees hoe de partijen het van tafel veegde…

eind april 2011 – de technische commissie verkent de mogelijke oplossingen (deel 1)

Na het presenteren van de resultaten van het TNO onderzoek fase 1 dreigt het grote overleg met alle partijen te verzanden en belanden we in een patstelling. De aannemers willen niet praten over een 2e fase van het TNO onderzoek, waar ook de kwaliteit van de bouwschil en het warmteafgifte systeem onderzocht zal worden. Immers de oorzaak is duidelijk volgens de aannemers, de bron werkt niet goed, dus dat is de oorzaak. De aannemers gaan vrolijk voorbij aan de lijst van problemen die niets met de bron te maken hebben, maar met het concept van warmtepompen en goed geïsoleerde woningen. Kortom, de problemen gaan ook over hun deel van de keten. Maar in het grote overleg komen we niet verder, de patstelling wordt doorbroken door het voorstel van Vitens om in een kleine technische subcommissie bij elkaar te komen om te onderzoeken welke oplosrichtingen er mogelijk zijn. En zo gebeurt het, onder voorzitterschap van de directeur van Vitens komt in april en mei twee maal een technische commissie bij elkaar…

Lees het verslag van de eerste bijeenkomst en welke opties op de tafel komen…

mei 2011 – de technische commissie trekt conclusies (deel 2)

In het eerste technische overleg in een kleine groep worden alle technische mogelijkheden uitgewerkt, plus dat alle criteria waarop de technische mogelijkheden beoordeeld moeten worden. Grofweg zijn er drie hoofdlijnen, I) Herstellen van het Centrale WKO systeem, II) Deels ontkoppelen van individuele huishoudens van het centrale WKO systeem en III) Beëindigen van het centrale WKO systeem en overgaan tot individuele technische oplossingen. De verschillende technische oplossingen worden beoordeeld door de aanwezige partijen. Tevens zal gesproken worden over het voorstel van de Belangenvereniging de Teuge om de exploitatie bij één partij neer te leggen. De uitkomsten zijn duidelijk, er zijn mogelijkheden om de problemen in het project op te lossen. Dat is het goede nieuws. Dus kunnen we terug naar het grote overleg om tot besluitvorming over te gaan, toch?

Lees het verslag van de tweede bijeenkomst en neem kennis van de conclusies die de technische werkgroep trok…

eind mei 2011 – het grote overleg over de problemen loopt vast, hoe nu verder?

De zomer van 2011 staat voor de deur. De hoogste tijd dat er eindelijk een beslissing wordt genomen. Wat gaan de andere partijen doen  om ons bewoners een goed werkende warmtevoorziening te bieden. Bij de start van de overleggroep de Teuge was toch afgesproken  voor het volgende winterseizoen een oplossing bereikt moet zijn . Maar langzaam is  duidelijk geworden dat vooral de aannemers en de BAM,  beide deelnemers aan  de overleg groep,  helemaal niet willen dat er iets gebeurd dat verder gaat dan een onderzoek naar de problemen  die exploitant Vitens heeft. De problemen van de bewoners lijken voor hun niet te bestaan. Als aannemers hebben zij immers goede huizen gebouwd en als BAM sta je garant voor een goede technische installatie.

Wat alle andere  partijen lijken te vergeten is dat bij  steeds meer huishouden zich problemen voor doen met de warmtevoorziening en alle bewoners zo langzaam aan met angst na de volgende winter uitkijken. Maar de uitkomsten van de technische commissie in mei 2011 geven hoop en de resultaten van het onderzoek TNO fase 1, het is duidelijk: Het staat nu ook schriftelijk vast dat er problemen zijn. Nog mooier is dat ook oorzaken zijn aan te wijzen zodat voortvarend aan oplossingen gewerkt kan worden.  Afgesproken tussen partijen was ook een onderzoek “TNO fase 2”. Dat onderzoek zal de problemen van de warmtepomp tot de bouwschil in kaart brengen. De zomer van 2011 zou best weleens een mooie zomer kunnen worden.

Lees hoe het vlak voor de zomer van 2011 vast liep in het grote overleg met alle partijen, en hoe dat je dan verder? 

zomer 2011 – besluit tot beëindigen van het collectieve WKO, de stuurgroep de Teuge is geboren!

Na het vastlopen van het grote overleg op 30 mei 2011 en vervolgens het afzeggen van het geplande overleg op 30 juni lijkt het voor de zomer niet meer goed te komen. Achter de schermen praten de gemeente Zutphen en de Vitens met elkaar om te onderzoeken hoe men toch verder kan. De belangenvereniging neemt na aanleiding van het afzeggen van het overleg van 30 juni contact op met de voorzitter van het overleg, Gerben van der Steen, met de directeur van Vitens en met de wethouder. Dit in een poging om toch voor de zomer duidelijkheid te krijgen hoe dit traject verder gaat, vreesden wij voor een lang traject. Vitens doet een voorstel hoe dit traject verder kan gaan.

Lees over de ontwikkelingen in de zomer van 2011, iedereen kreeg weer hoop op een snelle oplossing, zo werd ons toegezegd door de Vitens en gemeente Zutphen. 

augustus 2011 – de praktische oplossing oftewel het minimale aanbod van Vitens

In de zomer van 2011 is door de Vitens gewerkt aan een plan van aanpak om uitvoering te geven aan het voorstel tot een praktische oplossing voor de problemen. Het plan van aanpak bevat een minimaal voorstel dat de bewoners gedaan is. De belangenvereniging de Teuge reageert dan ook. Vervolgens worden stappen gezet om de ombouw vorm te geven, het noodfonds wordt opgezet, de BAM verlaat het project en geen van de partijen (lees: aannemers) voelen zich verantwoordelijk. Toch krijgt de ombouw in het 2e helft van 2011 langzaam en zeker vorm, krijgen we een snelle praktische oplossing?

Lees het over het voorstel van de Vitens en de ontwikkelingen in het tweede helft van 2011. 

december 2011 – De belangenvereniging stapt uit de stuurgroep de Teuge

Na het besluit van de Vitens om te stoppen met de centrale WKO de Teuge starten er in kleine kring, namelijk de gemeente Zutphen, Vitens en de belangenvereniging de Teuge een overleg dat bekend zal staan als “de stuurgroep de Teuge”. Goed beschouwd is het echter slechts een overlegvorm van de exploitant Vitens met de bewonersvertegenwoordiging en de conventantpartij de gemeente Zutphen. Na een half jaar praten wil de Vitens en de gemeente Zutphen moet de belangenvereniging de Teuge besluiten om uit de “stuurgroep”. Het bestuur stapt na discussie van de juristen onderling uit de stuurgroep en neemt plaats in de klankbordgroep. Lees over de ontwikkelingen die leiden tot het uit de stuurgroep stappen van de Belangenvereniging. 

Lees het over het hoe en waarom we uit de stuurgroep moesten stappen… 

mei 2012 – De stuurgroep onderzoekt opnieuw de collectieve oplossingen… Hoezo?

mei 2012 – De stuurgroep onderzoekt opnieuw een collectieve oplossing…

De voortgang in het voorjaar was bijzonder traag te noemen, er waren wel bijeenkomsten met de partijen. Tot grote ontvredenheid van de klankbord deelnemers en dat is meermaals kenbaar gemaakt. Er werd door de belangenvereniging de Teuge maximaal meegewerkt aan het schouwen van de woningen en het onderzoek door TNO (het zogenaamde TNO2 onderzoek). Er was dus sprake van dat de ombouw binnenkort zou kunnen starten. Maar op 30 mei verraste de stuurgroep de leden van de klankbord groep met de mededeling dat er onderzoek zou gaan plaats vinden naar een collectieve oplossing. Verbazingwekkend, want een jaar eerder op 14 juli 2011 is het besluit tot individualisering al genomen…

Lees hier over de klankbordoverleg van 30 mei 2012…

2 reacties op Dossier de Teuge

  1. H. de Vroome schreef:

    Geachte lezer.
    Ik probeer sinds kort enig zicht te krijgen op de problemen die u onderindt met de installatie wko-warmtepompen.
    Bij mijn huidige werkgever ben ik o.a. verantwoordelijk voor het juist functioneren van onze installatie. Grofweg vergelijkbaar zij het een ruim groter vermogen.
    Sinds een kleine 5 jaar wordtelen wij met diverse problemen met de installatie en recentelijk hebben wij een aantal hiervan weten te verhelpen/omzeilen.
    Ik ben gaarne bereid, geheel vrijblijvend, om me te verdiepen in uw situatie en waar mogelijk u op technisch vlak oplossingen aan te dragen.
    Ik bedruk nogmaals het vrijblijvende karakter. Ik begrijp dat u reeds een aantal jaren ellende ondervindt. Ik zie het als uitdaging een oplossing te vinden. Vaak zit deze in een andere benadering van het systeem.
    Gaarne uw reactie.
    Met vriendelijke groet.

    H.B. de Vroome.

  2. beheerder schreef:

    Geacht H. de Vroome,
    Alle informatie staat openbaar op de website. Indien u geïnteresseerd bent in het oplossen van de problemen die wij ondervinden met het systeem. Wij wezen u erop dat er reeds velen u zijn voorgegaan. U kunt zich richt aan Vitens in Utrecht. Tevens wijzen wij u erop dat de bewoners graag bereid zijn om met u te praten indien u het systeem overneemt en de exploitatie tot en met de warmtepomp tegen een NMDA constructie overneemt. Wel laat ik vast weten dat tot op heden geen enkele exploitant het risico van de bewoners heeft willen overnemen. Maar als u denk dat uw bedrijf dan wel kan, dan horen wij dat wel.
    Met vriendelijke groet,
    Robert van den Breemen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.