2001 – Hoe is het zo gekomen? – “Het haalbaarheidsonderzoek”

In de reeks artikelen over het dossier de Teuge hebben we in de voorgaande artikelen gelezen  wat er allemaal mis is gegaan in ons project maar hoe zat het nou eigenlijk met de oorspronkelijke uitgangspunten van ons project. Er is immers een haalbaarheidsonderzoek gedaan, op basis daarvan is destijds door de gemeente Zutphen besloten om hier eco-wijk de Teuge. Lees en leer hoe het in het begin al fouten gemaakt zijn de de betrokken partijen…

In zomer van 2001 werd door de visiegroep Duurzaamheid Zutphen een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd voor het nieuwbouwproject de Teuge. Het rapport was de basis voor de besluitvorming. De kosten voor het uitvoeren van het rapport zijn gedragen door de gemeente Zutphen. Het rapport toonde de haalbaarheid aan van het duurzame project aan. Een overtuigend stuk op basis waarvan verdere besluitvorming plaats vond.

De Gemeente Zutphen heeft voor de start van ons project laten uitzoeken wat er bij komt kijken om de Warmte Koude Opslag in de Teuge tot een succes te maken. De Gemeente Zutphen ging wat dat betreft goed van start zou je denken. Waarom is het dan allemaal zo mis gelopen?

Om ons project tot een succes te maken is het een absolute voorwaarde dat vastgehouden wordt aan de uitgangspunten van het haalbaarheidsonderzoek. Vanaf het moment van bouwen van de collectieve voorziening en de eerste woningen In Teuge 1, als tot en met de oplevering van de laatste woning in Teuge 2. Dit is niet gebeurd! Waar ging het mis?

Nu kunnen we stellen dat het project bij het tekenen van het convenant is mislukt. Ja, u leest het goed nog voordat ook maar één schop de grond is ingegaan. Hoe kan dat nu zult u zich waarschijnlijk afvragen. Het zit hem niet zozeer in het convenant zelf maar in de daarbij behorende en van toepassing verklaarde aansluitvoorwaarden. Deze aansluitvoorwaarden bevatten de technische componenten die bij de realisatie van het systeem in acht moet worden genomen. U kunt het vergelijken met het technische bestek dat bij uw woning hoort. In deze aansluitvoorwaarden hadden dus alle componenten uit het haalbaarheidsonderzoek als kei harde voorwaarde bij de realisatie van systeem moeten worden opgenomen. Waarom dit niet is gebeurd is voor ons als bewoners een raadsel. Saillant detail is dat deze aansluitvoorwaarden bij het concept convenant veel uitgebreider waren  dan bij de definitieve versie, dat duid erop dat er door convenant partijen bewust is gekozen die aansluitvoorwaarden te versoberen.

Een ander antwoord is te vinden in de verslagen van de eerste bouwvergaderingen tussen de Gemeente Zutphen en de aannemers. Tijdens de eerste bouwvergadering zegt de Gemeente Zutphen de regie op zich te nemen om vervolgens te starten met de vergadering met de aannemers.

Als tijdens deze bouwvergaderingen de vereiste voorzieningen uit het haalbaarheidsonderzoek op tafel komen (bijvoorbeeld de warmte terug win installatie (WTW) en de zonneboilers) beginnen de aannemers over het feit dat deze voorzieningen kostbare systemen zijn en de prijs van de woningen opdrijven. De Gemeente Zutphen zwicht voor deze druk van de aannemers. De noodzakelijke voorzieningen om het project De Teuge te laten slagen worden geschrapt! En dat zonder onderzoek te doen naar mogelijke gevolgen van het weglaten van deze voorzieningen.

Met het verdwijnen van de groen subsidies van de Rijskoverheid, verdwijnen er in het project steeds meer voorzieningen (bijvoorbeeld de pv-panelen in de Teuge 2). Achteraf is te concluderen dat mede door het schrappen van deze noodzakelijke voorzieningen de kans van slagen van het project van de Warmte Koude Opslag de Teuge verkeken is nog voordat het project goed en wel van start is gegaan.

Dan is er nog het EPC aspect uit het haalbaarheidsonderzoek. Voor het enkel en alleen plaatsen van een warmtepomp krijg de aannemer al een aftrek op de EPC van 0,4 en voor de pv-panelen een aftrek van 0,2. Dit houdt in dat je al een woning kunt bouwen met een EPC waarde van 0,6 hoger (dus lees voor de aannemer goedkoper) want de aannemer krijgt toch een aftrek van 0,6 op de EPC waarde.

Bijvoorbeeld een aannemer moet een woning bouwen met een EPC waarde van 0,8 dan kan hij in dit geval de woning bouwen met een EPC waarde van 1,4 (dus minder energie zuinig en voor hem goedkoper) want door het plaatsen van een warmte pomp en pv-panelen geniet hij een aftrek van 0,6 dus zit hij weer keurig op de vereiste EPC waarde van 0,8. Zoals je ziet handige rekenkundige trucjes voor de aannemer om geld te besparen maar dodelijk voor het slagen van ons project.

Het kernprobleem met de EPC is dus de regels van trias energetica worden nageleefd, dus in plaats van dat er goed geïsoleerde woningen zijn gebouwd zijn er technische maatregelen toegepast als de warmtepomp waardoor de EPC eis gehaald is. De gemeente Zutphen heeft stomweg verzuimd om eisen te stellen aan het energieverbruik. Ondanks dat dat het uitgangspunt is voor het ontwerp van de bron en de bewering dat de woningen energiezuinig zouden zijn… tja, dat is vragen om problemen. Overigens zijn wij niet het enige project in NL waar dit fout gegaan is, vele grote projecten kampen met dezelfde problemen. Helaas…

Vervolgens heeft het niet handhaven tijdens de bouw door de Gemeente Zutphen ertoe geleid dat ons project is mislukt. Neem nou bijvoorbeeld die versoberde aansluitvoorwaarden. In deze versoberde aansluitvoorwaarden staat dat er in alle woningen één type warmtepomp geplaatst dient te worden. We hebben drie typen warmtepompen in onze wijk. Zo zijn er nog legio voorbeelden op te noemen waaruit het falend toezicht heeft geleid tot het mislukken van dit project.

Ruim 10 jaar na het uitvoeren van het haalbaarheidsonderzoek in opdracht van de gemeente Zutphen zijn de bewoners nog altijd in afwachting van een goede oplossing die ertoe doet. De bewoners zouden in september 2012 van de Vitens en gemeente Zutphen een concreet voorstel tot ombouw ontvangen. Het bleef stil. De gemeente Zutphen heeft Vitens in gebreke gesteld en de eis neergelegd om vóór 1 november 2012 het collectieve systeem volledig in de oude staat te herstellen, tenzij er aan bewoners een acceptabel alternatief door Vitens word aangeboden. Vitens heeft al laten weten dat dat niet meer mogelijk is, alle bronnen zijn nu stuk, maar een voor bewoners acceptabel alternatief is er ook nog steeds niet. De bewoners leven dus nog altijd in onzekerheid… 

Lees zelf het haalbaarheidsonderzoek, en lees waaraan de woningen had moeten voldoen…

[gview file=”https://deteuge2.nl/wordpress/wp-content/uploads/20010608_haalbaarheidsonderzoek_warmtepompen_de_teuge_zutphen.pdf”]